Burdur Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Gündüzalp, Türkiye’nin anason üretim merkezi olan Burdur’da üretimin her geçen yıl azaldığını paylaştığı açıklamasında, “Burdur’un tarımsal üretimde markası olan, üretim kültürü ve ürün varlığıyla Türkiye’de ilk sırayı aldığımız anason’un rekoltesi, günbegün düşüyor. 90’lı yılların başında Burdur’da 17 Bin Ton’u geçen anason üretimi, 2001’de TEKEL’in özelleştirme kapsamına alınarak, 2004’te özelleştirilmesinin ardından 5 Bin Ton’lara kadar geriledi, 2011’den bu yana da düşüş grafiği devam ediyor. 2023 gelindiğinde Türkiye’de 4 Bin 500 ton olan anason hasatı, şehrimizdeki Bin 691 Ton olarak verilere geçti. Benzer problem Haşhaş, Susam ve Ayçiçeği gibi diğer endüstriyel bitkilerde de yaşanıyor.” dedi.
Anason’da problem ciddiye alınmalı
Anason’un Türkiye ve Burdur’daki 30 yıllık üretim serüvenini verilerle açıklayan Gündüzalp, “Türkiye’de anason üretimi 30 yıldır dramatik bir düşüş yaşıyor. Yaşanan bu düşüşte ülkemiz ve şehrimizdeki ekonomik ve sosyolojik değişimin etkisi, şehirlere göç, anason üretiminin diğer tarımsal ürünlere göre zahmetli oluşunun da etkisi yüksek. 90’lı yılların başında 28 Bin Ton’u bulan üretim miktarı ile Hindistan’dan sonra dünyada en çok 2’nci anason üreticisi ülke konumundayken ve dünya anason ihtiyacının %8,4’ünü karşılarken, 2019’da 17 Bin Ton’u bulan üretimle dünyada anason üretiminin %2,3’ünü karşılayarak 6’ıncı sıraya, 2023’te ise daha da gerilere düşerek, 4 Bin 521 Ton anason ürettik. Türkiye’de anason üretiminin en önemli merkezi olan ilimizde, 1983’te 6 Bin 614 Ton anason üretilirken, 1992’de 17 Bin 243 Ton, 1993’te 15 Bin 265 Ton anason üretimi yapılarak, Türkiye’deki anason üretiminin %50-60’ını üstleniyorduk. 2001’de TEKEL’in özelleştirme kapsamına alınmasının ardından anason üretimimiz 3 Bin 894 Ton’a geriledi. 2004’te TEKEL’in Alkol ve Alkollü İçecek üreten fabrikalarının özelleştirilmesinin ardından, anason üretim miktarı her yıl daha da düştü. 2019’a kadar Burdur’da 3 Bin Ton’un üzerinde olan üretim miktarımız, 2020’de ilk kez 2 Bin Ton’un altına düşerek Bin 894 Ton oldu. 2023 Verilerine ise Burdur’un anason üretimi Bin 691 Ton olarak geçti. Bu rakam Türkiye’deki anason üretiminin ortalama %34’ü. Burdur’da anason üretimi düştükçe, Türkiye’de de düştüğünü görüyoruz. Türkiye’nin anason üretim grafiği, Burdur’un üretimiyle doğru orantılı olarak hareket etmektedir. Yani Burdur’da anason üretimi biterse, Türkiye’de de biter. ” Sözlerini paylaştı.
2024 Üretimi daha da az olacak
Anason hasatının ardından üretim bölgelerinde görüştüğü üyelerin, bu yıl kuraklığın da etkisiyle rekoltenin geçen yıla göre daha düşük olacağı yönünde bilgi verdiklerini paylaşan Gündüzalp, “Anason üretimi şehrimizde 2019 Yılında 3 Bin 482 iken, 2020 Yılında Bin 896 Ton’a düşmesi o yıl yaşanan fiyat istikrarsızlığından kaynaklıydı. Bu yıl da iklimsel problemler nedeniyle üreticimiz rekoltenin düşük olduğu bilgisini verirken, önümüzdeki yıl anason ekiminin daha da azalacağı yönünde düşüncelerini paylaşıyorlar. Ekimi, bakımı ve hasatı diğer tarımsal ürünlere göre zahmetli olan anason’un hala Burdur’da ekiliyor olmasının en büyük sebebi, bölgede geçmişten gelen ciddi bir anason üretim kültürünün olmasıdır. Bu kültür zamanla yok oldukça, üretimde yok olacaktır.” dedi.
Tarımsal ürün çeşitliliği azalıyor
Gıda ürünlerinde üretim rakamları düştükçe, ithalata yönelimin ve tüketim harcamalarının artacağını, bu durumun da enflasyon problemini sürekli hale getireceğini belirten BTB Başkanı Gündüzalp, “Yaşamın sürdürülebilirliği için gerekli olan tarım ve hayvancılık alanları ile ürünlerine her dönem özel desteklemeler gerekiyor. Türkiye’de ve Burdur’da tarımsal ürün çeşitliliği gün geçtikçe azalıyor. Yakında Burdur’da Buğday, Arpa, Pancar ve Mısır’dan başka birşey ekmeyeceğiz. Tarımsal çeşitliliğinin devamı için Anason, Haşhaş, Susam, Ayçiçeği, Soya gibi stratejik öneme sahip, pazar problemi olmadığı halde üretim miktarları her yıl düşen ürünlere ek teşvik verilmesi gerekiyor.” dedi.
